Πότε πρέπει να κάνει σπερμοδιάγραμμα ένας άνδρας;

Τι ελέγχουμε κατά την εξέταση;

Το δείγμα ελέγχεται 30 λεπτά μετά από την εκσπερμάτιση, ώστε να έχει ρευστοποιηθεί. Στη συνέχεια γίνεται ο έλεγχος βασικών παραμέτρων, όπως:

1. Ποσότητα της εκσπερμάτισης. Όταν η συλλογή του σπέρματος είναι πλήρης, η ποσότητά του έμμεσα δείχνει την σωστή λειτουργία του προστάτη και της σπερματοδόχου κύστης. Διαταραχές στην ποσότητα του δείγματος συνήθως συνδέονται με προβλήματα στους επικουρικούς αδένες που παράγουν το σπερματικό υγρό (σπερματοδόχους κύστεις και τον προστάτη). Η φυσιολογική ποσότητα κυμαίνεται από 1-5 ml. Πολύ μικρή ή μεγάλη ποσότητα σπέρματος μπορούν να δείναι ένδειξη προβλήματος.
2. Το Ιξώδες. Φυσιολογικά, το σπερματικό υγρό ρευστοποιείται σε περίπου 30 λεπτά ώστε να επιτρέψει τα σπερματοζωάρια να κινηθούν ελεύθερα. Αν αυτό δεν γίνει, ή αν γίνει μερική ρευστοποίηση μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη γονιμότητα. Η μη φυσιολογική ρευστοποίηση συνήθως συνδέεται με κάποια φλεγμονή των σπερματοδόχων κύστεων ή του προστάτη.
3. pH. Φυσιολογικά το pH του σπέρματος είναι αλκαλικό και κυμαίνεται από 7,2-7,7. Ένα όξινο pH δείχνει προβλήματα στη λειτουργία των σπερματοδόχων κύστεων (απουσία των σπερματοδόχων κύστεων ή ακόμη και απόφραξη του εκσπερματιστικού πόρου). Πολύ αλκαλικό pH (πάνω από 8) συνδέεται με φλεγμονές των αδένων του γεννητικού συστήματος.
4. Βιοχημικές παράμετροι του σπέρματος όπως ακροσίνη, καρνιτίνη και φρουκτόζη ( εάν ζητηθεί απο τον Ουρολόγο). Η ακροσίνη εντοπίζεται στην κεφαλή των σπερματοζωαρίων και επιτρέπει την  γονιμοποίηση του ωαρίου. Η καρνιτίνη  βοηθά στην κινητικότητά του. Η φρουκτόζη είναι ένα σάκχαρο που παράγεται στις σπερματοδόχους κύστεις και παρέχει ενέργεια για τη κινητικότητα των σπερματοζωαρίων. Η απουσία της δείχνει απόφραξη στην αντρική αναπαραγωγική οδό στο επίπεδο του εκσπερματιστικού πόρου.

 

Εκτός από τις βασικές παραμέτρους, το σπερμοδιάγραμμα μπορεί να διερευνήσει και πιο εξειδικευμένα χαρακτηριστικά, όπως:

• Ο κατακερματισμός DNA σπέρματος: Ο κατακερματισμός του DNA στα σπερματοζωάρια δύναται να επηρεάσει αρνητικά τη γονιμότητα.
• Η ανάλυση των λευκών αιμοσφαιρίων: Η λεπτομερής ταξινόμηση των λευκών αιμοσφαιρίων μπορεί να προσφέρει πληροφορίες για τυχόν λοιμώξεις.

Πότε πρέπει ένας άνδρας να κάνει σπερμοδιάγραμμα;

Η διενέργεια σπερμοδιαγράμματος συνίσταται σε διάφορες περιπτώσεις, όπως:

• Ζευγάρια που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη σύλληψη: Σε περίπτωση που η σύλληψη δεν επιτυγχάνεται μετά από περίπου 12 μήνες προσπαθειών, ιδίως για ζευγάρια κάτω των 35 ετών, ή 6 μήνες για ζευγάρια άνω των 35 ετών, η εξέταση σπέρματος αποτελεί απαραίτητο βήμα.
• Προγεννητικός έλεγχος: Ο έλεγχος του σπέρματος μπορεί να ενταχθεί στον προγεννητικό έλεγχο, ιδανικά πριν από την έναρξη της προσπάθειας για τεκνοποίηση.
• Ανδρική υπογονιμότητα: Σε περίπτωση που ο άνδρας εμφανίζει συμπτώματα υπογονιμότητας, προβλήματα στύσης ή πόνο στους όρχεις, η εξέταση σπέρματος μπορεί να αποσαφηνίσει την αιτία.
• Επανεξέταση μετά από θεραπεία για ανδρική υπογονιμότητα: Αφού ολοκληρωθεί μια θεραπεία για υπογονιμότητα, ο επανέλεγχος του σπέρματος κρίνεται απαραίτητος για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητάς του.